Faoliyat turi: qimmatbaho metallar tarkibli foydali qazilmalarni qazib olish va qayta ishlash.

Kon boshqarmasi quyidagi bo‘linmalardan iborat:

1. Yer osti usulida ruda qazib oladigan Pirmirob shaxtasi.
2. Yer osti usulida ruda qazib oladigan Guzaksoy shaxtasi.
3. Oltin saralash fabrikasi.
4. Mexanik ta'mirlash uchastkasi
5. Qurilish va ta'mirlash uchastkasi
6. Noishlab chiqarish yordamchi bo‘limlari va xizmatlari.

Geografik joylashuvi. Pirmirob va Guzaksoy konlari o‘zining alohida bo‘limlari bilan birgalikda Chodak oltin konlarining guruhini tashkil etadi. Ular Namangan viloyatining Pop tumani hududida Chodak soyi havzasining o‘rta oqimida Qurama tizmasining Janubiy yon bag‘rida, Toshkent - O‘sh xalqaro avtomagistralidan 14 km uzoqlikda joylashgan.

Kon maydoni nisbiy balandligi 100 dan 500 metrgacha bo‘lgan juda murakkab topografiyaga ega bo‘lgan tog‘li yerlar bilan ifodalanadi. Konning mutlaq sathi dengiz sathidan 1000-1500m balandlikda.

Iqtisodiy jihatdan ruda maydoni Farg‘ona vodiysiga to‘g‘ri keladi. Konga eng yaqin manzilgohlar Oltinkon qishlog‘i, Chodak qishlog‘i-janubga 8 km, Guliston qishlog‘i-shimolga 4 km. Qo‘qon va Popgacha bo‘lgan masofa – 60 km, Angren – 110 km, Olmaliq – 170 km.

Kon hududi yetarli infratuzilma - avtomobil yo‘llari, elektrlashtirilgan Angren-Pop temir yo‘li, elektr liniyasi, ichimlik va texnik suv ta'minotiga ega.

Tarixi

Chodak ma'dan tumani qadim zamonlardan beri ma'lum. Qadim zamonlardan XII asrga qadar bu yerda tog‘– kon qazish ishlari olib borildi, ularning izlari – Dugan, Oqtosh, Djulay, "Levoberejniy", Chodak qishlog‘ining pastki qismida saqlanib qolgan "Juyi Zarshu" ("Oltin yuvilgan ariq"), "Tillo Tepa" ("Oltin rudasini maydalash uchun tepa") nomlari Chodakning juda yaxshi rivojlangan tog‘-kon sanoati tarkibiga kirganligini ko‘rsatadi. Biroq, XII-XIII asrlarda, butun Qurama tumanida tog‘-kon sanoati pasayib ketdi va faqat XX asrda qayta tiklandi. Chodak qishlog‘ida antik davrlardan sochma konlardan oltin va kumush qazib olingan, qadimgi ishlanmalarning chiqitlarida kumushning tarkibi 9 kg/tonnagacha yetgan.

Hududning geologik tuzilishi haqidagi birinchi ma'lumot XIX asrning oxiriga kelib N. A. Seversev, I. V. Mushketov, G. D. Romanovskiy va S. F. Mashkovsev asarlarida keltirilgan. Xususan, butun Qoramozor va Chodak tumanini tizimli o‘rganish o‘tgan asrning 30-yillarida va urushdan keyingi yillarda keng ko‘lamli ishlar bo‘yicha 1: 500000 o‘lchamadagi geologik tadqiqotlar bilan boshlandi. Mis, flyuorit, qo‘rg‘oshin, qalay, kumush va volfram uchun istiqbolli sohalar aniqlandi.

Biroq, Qurama tizmasining uzoq va jiddiy geologik o‘rganilishiga qaramay, konchilik korxonasining xom'ashyo bazasiga aylanishi mumkin bo‘lgan birorta ham yirik oltin koni topilmadi. Bu esa qurama oralig‘idagi oltin qazib olishning istiqbolini pessimistik baholashga olib keldi va uzoq yillar davomida geologlar orasida o‘rta Osiyoda sanoat ahamiyatiga ega bo‘lgan mahalliy oltin konlari yo‘q degan fikr paydo bo‘ldi. Sarta – Butkan, Golduran, Ak-turpak, Ak-kan, Sary-tas va boshqalar oltinning ko‘pgina mayda konlari va rudalar yuzaga kelishi ma'lum bo‘lgan bo‘lsada.

Shu bilan birga, umumiy geologik fon, undagi kichik oltin konlari mavjudligi, paragenetik diagrammasi sohalarda bir qator konlar mavjud bo‘lgan xududda qator foydali qazilmalar namoyon bo‘lgan (Pb, W, As, Sb, U, Cu, Zn, Ag), geologik jarayonda oltin oxirgi rolni egallashi mumkin emas. Shuning uchun ham uzoq davr mobaynida “Sredazzolotorazvedka”, “Sredazsvetmetrazvedka” trestlari va O‘zbekiston Geologiya boshqarmasi geologlari oltin konlarini qunt bilan izlab kelganlar.

1949-yildan beri Rezak, Chodak, Chorkesar va G‘ova soyi havzalari hududida geologlar Lunina L. G. va Lyashkevich D. P. boshchiligidagi “O‘zgeolupravlenie” katta qidiruv partiyasi ishlagan. Tizimli va batafsil qidiruv ishlari polimetallar, flyuorit, noyob elementlar va Kumushning yangi keng ko‘lamli namoyonlarini kashf etishga olib keldi.

Nihoyat, 1951-yilda polimetallar uchun istiqbolli hisoblangan Pirmirob koni maydonini xaritalashda 6a va 6-7 kvars tomirlari kashf etildi. Ushbu tomirlardan olingan namunalarning spektral tahlillari foizning minglik va o‘nlik ulushida oltin va kumush mavjudligini aniqladi.

1953 yilda 6a va 6-7 kvars tomirlarining oltin tarkibini o‘rganishga e'tibor qaratildi. Buning uchun 600 m uzunlikdagi yer sirtidan xandaqlar o‘rganildi va 10 m chuqurlikdagi ikkita shurf o‘tildi. Tanlangan namunalarning natijalari 6a va 6-7 tomirlarida sanoat oltin konsentratsiyasining mavjudligini ko‘rsatdi, bu Pirmirab konining istiqbolini taxminan baholashga va uni oldindan o‘rganish uchun tavsiya etishga imkon berdi. Bu esa kon kashfiyoti hisoblanadi.

1954-yilda bu kon “Sredazzolotorazvedka” trestiga o‘tkazilib, u hududda dastlabki qidiruv va reviziya ishlarini boshlagan. Ushbu ishlar jarayonida chuqurlik bo‘ylab 6a tomir istiqbollari belgilandi, hamda 6a tomirning oltin tarkibli apofizlari, Guzaksoy va Julaysoy II oltin konlari aniqlandi.

1955-yilda “Sredazsvetmetrazvedka” tresti Pirmirob maydonida razvedka ishlarini davom ettirish va sohada qidiruv ishlarini davom ettirish uchun bir guruh partiyalar yaratdi. Ushbu faoliyat davri geologlarning nomlari: Potapov Yu. S., Potapova Ye. V., Sevashev V. I., Timofeyev Ye. P., Baibekov F. S., Krilov N. I., Averin Yu. A. bilan bog‘liq

1957-yilda gidrogeologik tadqiqotlar qayta tashkil etilishi munosabati bilan O‘zbekiston Geologiya boshqarmasi tarkibida Chodak geologiya qidiruv ekspeditsiyasi tashkil etilib, u rudalar koni doirasida tizimli tadqiqotlar olib bordi. Chodak GRE geologlari Martinov V. V., Aleksandrov V. I., Averin Yu. A., Solovyov N. I., Buzrukov A. B.lar yuqorida qayd etilgan konlarni chuqur o‘rganishni davom ettirishdi. Chodak ruda konining istiqbollari o‘rganildi, mineralogik, petrografik va tarkibiy tadqiqotlar o‘tkazildi, o‘rganilgan zaxiralarning ko‘payishi kuzatildi.

1958-avgustda SSSR Vazirlar Kengashining 949-441-sonli "Markaziy Osiyoning birinchi ob'yekti bo‘lgan Chodak oltin qazib olish korxonasini loyihalash va qurish to‘g‘risida" qarori chiqarildi. Ushbu qaror asosida 1958-oktyabrda Farg‘ona Sovnarxoz Kengashi “O‘zgiprosvetmet” institutiga ikki kondan (Pirmirob va Guzaksoy) iborat Chodak oltin konlari guruhining ishlashi to‘g‘risida texnik-iqtisodiy hisobot tuzish bo‘yicha rejali topshiriq berdi. Hisobot 1959-yilda “O‘zgiprosvetmet” instituti tomonidan yakunlandi.

1961-yil 25-fevraldagi 3302-protokoli bo‘yicha SSSR Vazirlar Kengashi huzuridagi zaxiralar bo‘yicha Davlat komissiyasi Pirmirob va Guzaksoy konlarining zaxiralarini tasdiqladi.

O‘zbekiston SSR Xalq xo‘jaligi Kengashining 1961-yil 2-avgustdagi 999-sonli buyrug‘i va O‘zSSR Sovnarxoz Davlat kon-metallurgiya sanoati boshqarmasi tomonidan berilgan 1961-sentyabrdagi topshirig‘i asosida “O‘zgiprosvetmet” instituti Chodak konini qurish uchun loyiha topshirig‘ini ishlab chiqdi.

1965-yil aprel oyida Sho‘rsuv oltingugurt-ozokerit koni tarkibida qurilayotgan Chodak koni va qayta ishlash zavodi direksiyasi tashkil etildi va 1965-noyabrdan boshlab SSSR MSM Oltin-platina va olmos sanoati Bosh boshqarmasi, 1967-yildan esa yangi tashkil etilgan O‘zbekoltin qidiruv-ekspluatatsiya birlashmasi tarkibida mustaqil faoliyat olib bordi.

Qurilish ishlari O‘zbekiston SSR qurilish vazirligining 14-tresti va ko‘plab subpudratchilari tomonidan amalga oshirildi.

1970-yil 4-may kuni O‘zbekiston tarixida birinchi Chodak oltin koni ochildi va ishga tushirildi.

O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2002-yil 26-apreldagi "O‘zbekiston Respublikasi oltin qazib olish sanoatining boshqaruv tuzilmasini takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida"gi 145-sonli qarori asosida "O‘zbekoltin" uyushmasida joylashgan Chodak oltin koni 1-iyun 2002-yilda “Olmaliq kon-metallurgiya kombinati” OAJ tarkibiga kirdi va Chodak kon boshqarmasi deb nomlandi.

2002-yildan beri "Olmaliq KMK" OAJ tarkibidagi Chodak konida taxminan 9 mln.tonna rudani qayta ishlash ishlari amalga oshirildi va shu bilan birga Davlat Geologiya Komiteti va kombinat o‘z tashkilotlari  tomonidan korxonaning xizmat muddatini uzaytirish uchun resurs bazasini to‘ldirish bo‘yicha qidiruv ishlari olib borildi.

So‘nggi o‘n yil ichida (2010-2020 yillar) Pirmirob va Guzaksoy konlariga 1,6 mln.tonnadan ortiq rudaning zahiralari qo‘shildi, tarkibida rejalashtirilgan oltin va kumush bo‘lgan 1,8 mln. tonnadan ortiq rudalar qazib olindi va qayta ishlandi, 32 km dan ortiq qidiruv, 38 km. dan ortiq tayyorgarlik ishlari bajarildi, 535 ming m³ dan ortiq rudalar qazib olindi va qayta ishlandi.

Pirmirob koni bo‘yicha alohida uchastkalar ya'ni eski shtolnya № 7 birinchi gorizont (1375m), shtolnya № 8, № 48 ikkinchi gorizont (1335m), shtolnya № 10 uchinchi gorizont (1292m), va shtol'nya № 45 to‘rtinchi gorizont (1242m) tiklandi va qoldirilgan tog‘ jinsini qayta ishlash ishlari yangilandi. Janubiy, II - Janubiy Pirmirob, oraliq va Oqtosh bo‘limlarining quyi gorizontlarining qolgan zaxiralarini oxirigacha ishlash ishlari davom ettirilmoqda. Bugungi kunga kelib 57-sonli shtolnyada nishablik bilan o‘tgan eng past o‘n birinchi gorizontda (993) eksploqidiruv va kon tayyorlash ishlari olib borilmoqda.

Chodak koni Olmaliq kon-metallurgiya kombinati tarkibiga kirgach, karyerni drenajlash va yer osti zaxiralarini ishlab chiqishda qolgan yonbag‘ir va chuqurlikdagi zaxiralarni jalb qilish ishlari boshlab yuborildi. Bu esa Janubiy-G‘arbiy, Oqbuloq, Julaysoy II, Markaziy va Shimoliy Guzaksoy bo‘limlari kabi Guzaksoy konidagi rudali jismlarning eng quyi gorizontlariga kirish imkonini berdi.

Bugun

Hozirgi vaqtda Chodak kon boshqarmasi eng kam ta'minlangan mineral resurs bazasiga ega bo‘lgan korxonalardan biri bo‘lib, 50 yil ishlagandan so‘ng, uning foydali ishlashi uchun tadqiqot qilingan resurs balanslari 8 yil davomida saqlanib qoladi. Shuni ta'kidlash kerakki, bu ko‘rsatkichlar juda nisbiy bo‘lib, o‘tgan 10 yil tajribasi bilan isbotlangan, chunki kon rahbariyati va mutaxassislari va ma'dan ma'muriyatining sa'y-harakatlari tufayli, ilgari o‘rganilmagan zaxiralarni ishlab chiqish va ilgari ko‘rib chiqilgan sanoat bo‘lmagan zaxiralarni to‘ldirish bo‘yicha ishlar muvaffaqiyatli amalga oshirilmoqda. Geologik qidiruv ishlarini rivojlantirish va oqilona ma'lumotlar mavjud bo‘lgan mineral resurs bazasini kengaytirish konning umrini bir emas, balki bir necha o‘n yillar davomida uzaytirishi mumkin. Yaqin atrofda joylashgan Rezak-Sarvak, Chaqmoqtosh va G‘ova konlari istiqbolli tadqiqot resurslari bilan rag‘batlantirilmoqda.

Direktor: Miraxmedov Abdixallok Meliboevich

Telefon: (+99871) 141-90-09

E-mail: info@agmk.uz